فهرست محتوا
مقدمه
چین‌لینک (LINK) یک شبکه اوراکل غیرمتمرکز است که هدف آن پر کردن شکاف بین قراردادهای هوشمند مبتنی بر بلاکچین و داده‌های دنیای واقعی است. این ویژگی منحصر به فرد، چین‌لینک را به یک بخش اساسی در توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) و امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) تبدیل کرده است. در ادامه این مقاله، توضیح جامعی درباره بلاکچین چین‌لینک، مزایا، محدودیت‌ها، اکوسیستم و قابلیت‌های آن ارائه میشود.
معرفی چین‌لینک
چین‌لینک در سال ۲۰۱۷ توسط سرگی نازاروف و استیو الیس راه‌اندازی شد تا به یک مسئله اساسی در اکوسیستم بلاکچین بپردازد. چگونگی آوردن داده‌های خارج از زنجیره به بلاکچین به‌طور امن و قابل اعتماد. این داده‌های خارج از زنجیره می‌تواند شامل قیمت‌ها، داده‌های آب‌وهوا یا دیگر اطلاعات خارجی باشد که قراردادهای هوشمند ممکن است برای عملکرد نیاز داشته باشند. چین‌لینک از شبکه‌ای غیرمتمرکز از اوراکل‌ها برای ارائه داده به قراردادهای هوشمند به گونه‌ای استفاده می‌کند که خطر دستکاری یا خطاها را به حداقل می‌رساند.
اوراکل چیست؟
اوراکل‌ها، سیستم‌هایی هستند که داده‌ها را از منابع خارجی به بلاک‌چین‌ها و قراردادهای هوشمند انتقال می‌دهند. آنها به قراردادهای هوشمند امکان می‌دهند که به داده‌های خارج از زنجیره (Off-chain) مانند قیمت‌ها، اطلاعات آب‌وهوایی، نتایج مسابقات ورزشی، و سایر داده‌های دنیای واقعی دسترسی داشته باشند. بدون اوراکل‌ها، قراردادهای هوشمند نمی‌توانند به این اطلاعات دسترسی داشته باشند، زیرا بلاک‌چین‌ها به‌طور ذاتی از منابع داده خارجی جدا هستند.
اوراکل‌ها (Oracles) یکی از بخش‌های کلیدی در دنیای بلاکچین و قراردادهای هوشمند هستند. آنها به‌عنوان پل ارتباطی میان دنیای خارج از بلاکچین و دنیای درون بلاکچین عمل می‌کنند، به طوری که اطلاعاتی که در خارج از شبکه‌های بلاک‌چینی تولید می‌شوند، به قراردادهای هوشمند منتقل می‌کنند. در ادامه، توضیح جامعی درباره اوراکل‌ها، انواع آنها، چگونگی کارکرد آنها، مزایا و چالش‌های آنها ارائه میشود.
انواع اوراکل‌ها
اوراکل‌ها بر اساس ویژگی‌ها و نحوه عملکردشان به چند دسته تقسیم می‌شوند. هر دسته از اوراکل‌ها برای کاربردهای خاصی مناسب است:
اوراکل‌های نرم‌افزاری (Software Oracles): این نوع اوراکل‌ها به داده‌هایی که به‌طور آنلاین و در قالب دیجیتال موجود هستند، دسترسی دارند. این داده‌ها ممکن است شامل قیمت‌های بازار، اطلاعات هواشناسی، نتایج مسابقات ورزشی، یا داده‌های مالی باشد. این اوراکل‌ها به‌طور پیوسته داده‌ها را از منابع آنلاین جمع‌آوری کرده و به قراردادهای هوشمند انتقال می‌دهند.
اوراکل‌های سخت‌افزاری (Hardware Oracles): این اوراکل‌ها به اطلاعات فیزیکی دسترسی دارند و از دستگاه‌های سخت‌افزاری برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده می‌کنند. برای مثال، آنها می‌توانند از حسگرها برای خواندن داده‌های محیطی مانند دما، فشار یا رطوبت استفاده کرده و این داده‌ها را به قراردادهای هوشمند ارسال کنند. این اوراکل‌ها برای کاربردهایی که نیاز به داده‌های فیزیکی دارند، مانند زنجیره تأمین (Supply Chain)، مفید هستند.
اوراکل‌های متمرکز (Centralized Oracles): این اوراکل‌ها توسط یک نهاد یا سازمان واحد کنترل می‌شوند. آنها سریع‌تر و ساده‌تر از اوراکل‌های غیرمتمرکز هستند، اما به دلیل وابستگی به یک منبع واحد، مشکلات امنیتی و ریسک‌های مربوط به دستکاری داده‌ها دارند. برای کاربردهایی که نیازی به امنیت بالا ندارند، ممکن است مناسب باشند.
اوراکل‌های غیرمتمرکز (Decentralized Oracles): این نوع اوراکل‌ها توسط شبکه‌ای از نودها (گره‌ها) مدیریت می‌شوند که داده‌ها را از چندین منبع جمع‌آوری کرده و صحت آنها را از طریق مکانیزم اجماع تأیید می‌کنند. اوراکل‌های غیرمتمرکز، مانند چین‌لینک، به دلیل کاهش ریسک دستکاری داده‌ها و افزایش اعتماد به داده‌های ارائه‌شده، در پروژه‌های DeFi و برنامه‌های کاربردی بلاک‌چینی بسیار محبوب هستند.
اوراکل‌های ورودی و خروجی (Inbound and Outbound Oracles): اوراکل‌های ورودی داده‌ها را از منابع خارجی به قراردادهای هوشمند وارد می‌کنند، در حالی که اوراکل‌های خروجی به قراردادهای هوشمند اجازه می‌دهند که به دنیای خارج واکنش نشان دهند و بر آن تأثیر بگذارند. برای مثال، اوراکل ورودی ممکن است اطلاعات قیمتی را از یک صرافی جمع‌آوری کند و اوراکل خروجی می‌تواند یک تراکنش بانکی را در دنیای واقعی آغاز کند.
چگونگی عملکرد اوراکل‌ها
اوراکل‌ها در اصل به‌عنوان واسطه‌ای میان قراردادهای هوشمند و منابع داده خارجی عمل می‌کنند. فرآیند عملکرد یک اوراکل را می‌توان به صورت مراحل زیر توضیح داد:
درخواست داده‌ها: یک قرارداد هوشمند در بلاکچین درخواست دریافت داده‌های خاصی را به اوراکل ارسال می‌کند. این درخواست می‌تواند شامل داده‌های قیمتی، آب‌وهوایی، یا هر داده دیگری باشد که برای عملکرد قرارداد هوشمند مورد نیاز است.
جمع‌آوری داده‌ها: اوراکل درخواست را دریافت کرده و داده‌های مورد نیاز را از منابع خارجی جمع‌آوری می‌کند. این منابع می‌توانند شامل وب‌سایت‌ها، APIها، حسگرها و سایر منابع داده باشند.
تأیید و پردازش داده‌ها: اوراکل‌های غیرمتمرکز این داده‌ها را از چندین منبع بررسی می‌کنند و از طریق یک فرآیند اجماع به توافق می‌رسند که کدام داده معتبر است. این مرحله از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا تضمین می‌کند که داده‌ها قابل اعتماد و بدون خطا باشند.
ارسال داده به قرارداد هوشمند: پس از تأیید و پردازش داده‌ها، اوراکل اطلاعات جمع‌آوری‌شده را به قرارداد هوشمند ارسال می‌کند. قرارداد هوشمند سپس بر اساس داده‌های دریافتی عمل می‌کند.
اوراکل‌های برجسته در دنیای بلاکچین
Chainlink: یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین اوراکل‌های غیرمتمرکز در فضای بلاکچین است که فیدهای قیمتی قابل اعتماد و سرویس‌های دیگری مانند VRF و Keepers را ارائه می‌دهد. چین‌لینک به دلیل امنیت بالا و قابلیت همکاری گسترده، مورد توجه پروژه‌های DeFi و سازمان‌های بزرگ قرار گرفته است.
Band Protocol: این پروتکل به عنوان یک اوراکل غیرمتمرکز بر روی بلاکچین Cosmos ساخته شده است و به کاربران امکان می‌دهد داده‌های دقیق و متنوعی را به قراردادهای هوشمند ارائه کنند. Band Protocol به دلیل سرعت و هزینه‌های پایین، به‌ویژه در بلاک‌چین‌های با مقیاس‌پذیری بالا مورد توجه قرار دارد.
API3: این پروژه به‌دنبال ایجاد ارتباط مستقیم بین APIهای سنتی و قراردادهای هوشمند است و از مدل “اوراکل‌های شخص اول” استفاده می‌کند. API3 به ارائه‌دهندگان داده اجازه می‌دهد داده‌های خود را به‌طور مستقیم به قراردادهای هوشمند متصل کنند، بدون اینکه نیاز به واسطه‌های اوراکل داشته باشند.
بلاکچین و فناوری چین‌لینک
چین‌لینک خود یک بلاکچین مستقل نیست، بلکه یک شبکه اوراکل است که بر روی بلاک‌چین‌های مختلفی کار می‌کند. این شبکه از بلاکچین اتریوم برای عملیات خود بهره می‌برد، اما به بلاکچین خاصی محدود نیست و می‌تواند روی بلاک‌چین‌های دیگر نظیر سولانا و پولکادات نیز فعالیت کند. چین‌لینک به‌عنوان یک راه‌حل میان‌افزار عمل می‌کند که قراردادهای هوشمند را به منابع داده خارجی، APIها و دیگر بلاک‌چین‌ها متصل می‌کند.
فناوری اصلی چین‌لینک حول اوراکل‌های غیرمتمرکز می‌چرخد. این اوراکل‌ها نودهایی هستند که داده‌ها را از منابع خارج از زنجیره به قراردادهای هوشمند دریافت، تأیید و ارائه می‌کنند. صحت و اعتبار داده‌ها از طریق مکانیزم اجماع تضمین میشود که در آن چندین اوراکل باید داده‌های مشابه را گزارش کنند. این افزونگی به جلوگیری از نقاط شکست کمک کرده و داده‌های ارائه‌شده را قوی‌تر می‌کند.
مزایای چین‌لینک
غیرمتمرکز بودن و امنیت: طبیعت غیرمتمرکز چین‌لینک تضمین می‌کند که هیچ اوراکل یا نهادی نمی‌تواند داده‌ها را دستکاری کند، و این امر ریسک‌های دستکاری داده‌ها را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهد. این امنیت برای پروتکل‌های DeFi که به داده‌های قیمت دقیق و یکپارچگی داده‌ها وابسته هستند، حیاتی است.
قابلیت همکاری: توانایی چین‌لینک برای کار بر روی بلاک‌چین‌های مختلف آن را بسیار سازگار می‌کند. این قابلیت همکاری به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد اوراکل‌های چین‌لینک را با بلاک‌چین‌های مختلف یکپارچه کنند و اکوسیستمی متصل‌تر و کارآمدتر ایجاد کنند.
فیدهای داده قابل اعتماد: چین‌لینک به ارائه فیدهای داده دقیق و غیرقابل‌دستکاری معروف است و همین امر آن را به گزینه‌ای ترجیحی برای پروژه‌های DeFi تبدیل کرده است. برای مثال، پلتفرم‌های DeFi از اوراکل‌های قیمت چین‌لینک برای تعیین قیمت دارایی‌ها استفاده می‌کنند که برای عملکردهایی مانند وام‌دهی، قرض‌دهی و انتشار استیبل‌کوین‌ها ضروری است.
انعطاف‌پذیری: اوراکل‌های چین‌لینک تنها به داده‌های مالی محدود نمی‌شوند؛ آنها می‌توانند هر گونه داده‌ای را از به‌روزرسانی‌های آب‌وهوایی تا نتایج ورزشی دریافت کنند که آن را برای طیف وسیعی از کاربردها مناسب می‌سازد. این انعطاف‌پذیری منجر به همکاری با شرکت‌های بزرگی نظیر گوگل کلود و اوراکل شده است.
محدودیت‌های چین‌لینک
کارمزدهای بالا: از آنجایی که چین‌لینک بر بستر اتریوم ساخته شده است، کاربران آن مشمول کارمزدهای بالا هستند، به‌ویژه در زمان تراکم شبکه. اگرچه انتقال اتریوم به مدل اثبات سهام به کاهش این هزینه‌ها هدف دارد، اما همچنان برای تراکنش‌های کوچک نگران‌کننده است.
پیچیدگی در یکپارچه‌سازی: یکپارچه‌سازی اوراکل‌های چین‌لینک با یک بلاکچین برای توسعه‌دهندگانی که با معماری آن آشنایی ندارند می‌تواند پیچیده باشد. این پیچیدگی ممکن است نرخ پذیرش پروژه‌هایی که می‌توانند از اوراکل‌های غیرمتمرکز بهره‌مند شوند را کندتر کند.
نگرانی از تمرکز نودها: با وجود معماری غیرمتمرکز چین‌لینک، همچنان برخی نگرانی‌ها در مورد تمرکز نودهای اوراکل وجود دارد. چند نود بسیار فعال می‌توانند نفوذ بیشتری بر شبکه اعمال کنند که ممکن است نقاط آسیب‌پذیری ایجاد کند.
اکوسیستم چین‌لینک
اکوسیستم چین‌لینک به ویژه در بخش DeFi به طور قابل توجهی رشد کرده است. فیدهای قیمتی آن، که به عنوان Chainlink Price Feeds شناخته می‌شوند، توسط بسیاری از پروتکل‌های DeFi مانند Aave، Synthetix Compound استفاده می‌شوند. این فیدهای قیمتی اطلاعات قیمتی به‌روز و دقیق ارائه می‌دهند که برای عملکرد بازارهای DeFi حیاتی است.
علاوه بر این، چین‌لینک VRF (تابع تصادفی قابل تأیید) را معرفی کرده است، سرویسی که اعداد تصادفی اثبات‌پذیر برای قراردادهای هوشمند فراهم می‌کند. این ویژگی برای dAppهای بازی و سایر موارد استفاده که نیاز به تصادفی بودن قابل تأیید دارند، بسیار مفید است. VRF تضمین می‌کند که تصادفی بودن بی‌طرفانه است و توسط هر کسی قابل تأیید است، و شفافیت را حفظ می‌کند.
یکی دیگر از پیشنهادات کلیدی چین‌لینک Keepers است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد عملکردهای قرارداد هوشمند را بدون نیاز به دخالت دستی خودکار کنند. این سرویس برای انجام اقدامات در صورت تحقق شرایط خاص استفاده میشود، مانند متوازن‌سازی مجدد یک پورتفولیو یا خودکارسازی نقدشوندگی یک موقعیت.
همکاری با پروتکل‌های DeFi
چین‌لینک نقش بسیار مهمی در دنیای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) ایفا می‌کند. به‌عنوان یکی از اولین و پراستفاده‌ترین اوراکل‌های قیمتی، این شبکه به بسیاری از پروژه‌های DeFi برای دسترسی به داده‌های قیمت دقیق و به‌روز کمک کرده است. در زیر به برخی از مهمترین پروتکل‌های DeFi که با چین‌لینک همکاری دارند، اشاره شده است:
Aave: این پروتکل وام‌دهی غیرمتمرکز از چین‌لینک برای ارائه داده‌های قیمت استفاده می‌کند تا مطمئن شود که وام‌ها و استقراض‌ها بر اساس قیمت‌های واقعی و به‌روز انجام می‌شوند. اوراکل‌های چین‌لینک به Aave کمک می‌کنند تا نرخ‌های بهره و آستانه‌های نقدینگی را به‌طور دقیق تعیین کند.
Synthetix: یک پلتفرم دیفای برای دارایی‌های مصنوعی است که از فیدهای قیمتی چین‌لینک برای پشتیبانی از توکن‌های مصنوعی مختلف استفاده می‌کند. این توکن‌ها می‌توانند ارزش دارایی‌های واقعی مانند طلا، سهام یا ارزهای فیات را بازتاب دهند و چین‌لینک به دقت قیمت این دارایی‌ها کمک می‌کند.
Compound: این پروتکل وام‌دهی نیز از اوراکل‌های قیمت چین‌لینک بهره می‌برد تا اطلاعات قیمتی دقیق را برای دارایی‌های مختلف فراهم کند و شرایط بهتری برای کاربران خود ایجاد کند.
Uniswap V3: به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز، از چین‌لینک به عنوان منبع اوراکل برای تنظیم قیمت‌ها و تعیین نرخ‌های تعویض استفاده می‌کند. این اوراکل‌ها به Uniswap کمک می‌کنند تا در برابر دستکاری قیمت‌ها و حملات ساندویچ مقاومت کند.
همکاری با پلتفرم‌های NFT و بازی‌های بلاک‌چینی
چین‌لینک با ارائه خدماتی مانند Verifiable Random Function (VRF) به بازی‌های بلاک‌چینی و پلتفرم‌های NFT کمک می‌کند تا تجربه‌ای عادلانه و شفاف برای کاربران خود فراهم کنند. VRF به این پلتفرم‌ها اجازه می‌دهد که تصادفی بودن و عدالت در فرایندهایی مانند توزیع جوایز یا تولید آیتم‌های درون‌بازی را تضمین کنند.
Axie Infinity: به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین بازی‌های Play-to-Earn، از چین‌لینک VRF برای ایجاد عدالت در سیستم جوایز و تصادفی بودن در فرایندهای مختلف بازی استفاده می‌کند.
Decentraland: این پلتفرم دنیای مجازی غیرمتمرکز از خدمات چین‌لینک برای ایجاد تجربه‌های قابل‌اطمینان و شفاف در رویدادها و رقابت‌های درون دنیای خود استفاده می‌کند. چین‌لینک به Decentraland کمک می‌کند تا به داده‌های خارج از زنجیره برای ایجاد تجربیات تعاملی متصل شود.
Pudgy Penguins: این پروژه NFT از چین‌لینک VRF برای تضمین انصاف در توزیع NFTهای خود بهره می‌برد. این ویژگی برای خریداران اهمیت دارد زیرا تضمین می‌کند که هیچگونه دستکاری در فرآیند تخصیص وجود ندارد.
همکاری با سازمان‌های سنتی
علاوه بر همکاری‌های خود در حوزه بلاکچین، چین‌لینک با سازمان‌های سنتی نیز همکاری دارد تا داده‌های مورد نیاز آنها را به بلاکچین انتقال دهد و امکان توسعه کاربردهای مبتنی بر قراردادهای هوشمند را فراهم کند. برخی از این همکاری‌ها عبارتند از:
Google Cloud: گوگل کلود از اوراکل‌های چین‌لینک استفاده می‌کند تا دسترسی به داده‌های آب‌وهوایی، اطلاعات مالی و سایر داده‌های خارجی را به کاربران بلاک‌چینی فراهم کند. این همکاری به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد که داده‌های Google Cloud را در قراردادهای هوشمند خود ادغام کنند.
Oracle: همکاری چین‌لینک با شرکت Oracle به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که داده‌های خود را به‌طور امن به بلاک‌چین‌ها متصل کنند و از مزایای قراردادهای هوشمند بهره‌مند شوند. این همکاری می‌تواند به بهبود کارایی در صنایع مختلف کمک کند.
SWIFT: شبکه بین‌المللی پرداخت‌های SWIFT با چین‌لینک همکاری دارد تا امکان ارتباط بین سیستم‌های بانکی سنتی و بلاک‌چین‌ها را فراهم کند. این همکاری به بانک‌ها اجازه می‌دهد که از قراردادهای هوشمند برای اجرای خودکار پرداخت‌های بین‌المللی استفاده کنند.
قابلیت‌های چین‌لینک
پروتکل همکاری بین زنجیره‌ای (CCIP): چین‌لینک در حال توسعه CCIP برای ایجاد ارتباط بدون درز بین بلاک‌چین‌های مختلف است. این پروتکل قصد دارد استانداردی برای ارتباطات بین زنجیره‌ای ایجاد کند، به طوری که قراردادهای هوشمند روی بلاک‌چین‌های مختلف بتوانند با یکدیگر تعامل داشته باشند. CCIP می‌تواند قابلیت همکاری کل اکوسیستم بلاکچین را به‌طور قابل توجهی افزایش دهد.
کسب درآمد از داده‌ها: چین‌لینک به ارائه‌دهندگان داده این امکان را می‌دهد که داده‌های خود را مستقیماً به قراردادهای هوشمند بفروشند. این امر جریان درآمدی جدیدی برای ارائه‌دهندگان داده ایجاد می‌کند و اطمینان می‌دهد که قراردادهای هوشمند به داده‌های با کیفیت دسترسی دارند.
افزایش کارایی قراردادهای هوشمند: با چین‌لینک، قراردادهای هوشمند می‌توانند به APIهای خارجی و سرویس‌های وب دسترسی داشته باشند، که این امکان را فراهم می‌کند تا فراتر از عملیات ساده درون‌زنجیره‌ای عمل کنند. این قابلیت برای ایجاد dAppهای پیچیده، مانند آن‌هایی که نیاز به اطلاعات به‌روز دارند یا باید به رویدادهای دنیای واقعی پاسخ دهند، بسیار مهم است.
استیکینگ چین‌لینک: چین‌لینک مکانیسم‌های استیکینگ را برای افزایش امنیت شبکه خود معرفی کرده است. اپراتورهای نود می‌توانند توکن‌های LINK خود را به عنوان وثیقه استیک کنند تا اطمینان دهند که داده‌های دقیق ارائه می‌دهند. اگر در این امر کوتاهی کنند، خطر از دست دادن توکن‌های استیک‌شده خود را خواهند داشت، که انگیزه‌ای برای گزارش دقیق داده‌ها ایجاد می‌کند.
مراحل استیکینگ LINK
استیکینگ در چین‌لینک به‌طور خاص برای افزایش امنیت و اعتماد به داده‌های ارائه‌شده توسط نودهای شبکه طراحی شده است. در این سیستم، دارندگان توکن‌های LINK می‌توانند توکن‌های خود را قفل کرده و به عنوان وثیقه به نودها ارائه دهند. بطورکلی فرآیند استیکینگ چین‌لینک به این صورت است:
انتخاب نود: کاربران می‌توانند نودهایی را که می‌خواهند در آنها استیک کنند، انتخاب کنند. این انتخاب معمولاً بر اساس عملکرد و اعتبار نودها انجام میشود. نودهایی که سابقه بهتری دارند و داده‌های دقیق‌تری ارائه می‌دهند، معمولاً از اعتبار بالاتری برخوردارند.
قفل کردن توکن‌های LINK: پس از انتخاب نود، کاربران توکن‌های LINK خود را قفل می‌کنند. این توکن‌ها به‌عنوان وثیقه در شبکه باقی می‌مانند و تا زمانی که کاربر تصمیم به برداشت آنها نگیرد، در فرآیند استیکینگ مشارکت خواهند داشت.
کسب پاداش: نودها که وظیفه جمع‌آوری و تأیید داده‌ها را بر عهده دارند، برای عملکرد صحیح خود پاداش دریافت می‌کنند. این پاداش‌ها به نسبت توکن‌هایی که کاربران در نودها استیک کرده‌اند، بین آنها توزیع میشود.
جریمه در صورت ارائه داده نادرست: اگر نودی داده‌های نادرست یا غیرقابل اعتماد ارائه دهد، بخشی از توکن‌های LINK که به‌عنوان وثیقه توسط نود و کاربران استیک شده است، جریمه میشود. این مکانیسم باعث میشود نودها انگیزه برای ارائه داده‌های صحیح داشته باشند.
نرخ پاداش استیکینگ LINK
نرخ پاداش استیکینگ برای چین‌لینک (LINK) به‌طور متغیر محاسبه میشود و نرخ پایه آن حدود ۴٫۵% در سال است. این نرخ به عواملی مانند میزان پر بودن استخر استیکینگ بستگی دارد. اگر استخر کامل نباشد، پاداش‌ها نسبت به تعداد کمتری از استیک‌کنندگان توزیع میشود که می‌تواند به افزایش نرخ پاداش برای آن دسته منجر شود. به‌علاوه، از این ۴٫۵% پاداش سالانه، حدود ۴% از پاداش‌های استیک‌کنندگان جامعه (Community Stakers) به اپراتورهای نود تخصیص داده میشود، که منجر به یک نرخ مؤثر حدود ۴٫۳۲% برای جامعه استیک‌کنندگان میشود.
این نرخ ممکن است در آینده تغییر کند و منابع جدیدی مانند کارمزدهای پرداخت‌شده توسط کاربران شبکه به سیستم پاداش‌دهی اضافه شوند. بنابراین، نرخ پاداش استیکینگ LINK در طول زمان به شرایط شبکه و میزان استیکینگ بستگی خواهد داشت.
CCIP چیست؟
پروتکل Cross-Chain Interoperability Protocol (CCIP) یا پروتکل همکاری بین زنجیره‌ای چین‌لینک، به عنوان یک راه‌حل نوآورانه برای ایجاد ارتباط و تعامل بین بلاک‌چین‌های مختلف توسعه داده شده است. این پروتکل به دنبال ایجاد استانداردی جدید برای انتقال داده‌ها و دارایی‌ها بین بلاک‌چین‌های گوناگون است و هدف اصلی آن رفع محدودیت‌های کنونی در قابلیت همکاری (Interoperability) در فضای بلاکچین است. در ادامه، توضیحات بیشتری درباره جزئیات، قابلیت‌ها و اهمیت CCIP ارائه میشود.
CCIP پروتکلی است که توسط تیم چین‌لینک توسعه یافته و به بلاک‌چین‌های مختلف امکان می‌دهد تا به‌طور امن و بدون واسطه، داده‌ها و پیام‌های خود را با یکدیگر تبادل کنند. این پروتکل مانند یک زبان مشترک بین بلاک‌چین‌های مختلف عمل می‌کند و به کاربران و توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا به‌سادگی از قابلیت‌های چندین بلاکچین به‌صورت همزمان بهره ببرند.
CCIP از طریق شبکه‌ای از اوراکل‌های غیرمتمرکز چین‌لینک کار می‌کند که به عنوان پل‌هایی بین زنجیره‌های مختلف عمل می‌کنند. این اوراکل‌ها داده‌ها و پیام‌ها را از یک بلاکچین به بلاکچین دیگر منتقل می‌کنند، به گونه‌ای که امنیت و صحت اطلاعات تضمین شود. این انتقال شامل انتقال دارایی‌ها (مثل توکن‌ها) و داده‌ها میشود، که برای بسیاری از کاربردهای پیشرفته در فضای بلاکچین حیاتی است.
مزایای CCIP
قابلیت همکاری بالا: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات بلاک‌چین‌های مختلف این است که به‌طور مستقل از یکدیگر عمل می‌کنند و انتقال داده و دارایی بین آنها دشوار است. CCIP با ایجاد یک پروتکل استاندارد، این مشکل را حل کرده و انتقال و تعامل بین بلاک‌چین‌ها را تسهیل می‌کند.
امنیت بالا: امنیت در انتقال داده‌ها و دارایی‌ها بین بلاک‌چین‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. CCIP از زیرساخت‌های امنیتی قوی چین‌لینک بهره می‌برد و با استفاده از شبکه‌ای از اوراکل‌های غیرمتمرکز، خطرات مرتبط با دستکاری یا خرابی را کاهش می‌دهد. این امنیت از طریق فرآیندهایی نظیر اجماع بین اوراکل‌ها و استفاده از رمزنگاری پیشرفته تضمین میشود.
تسهیل در نوآوری‌های DeFi: به توسعه‌دهندگان DeFi این امکان را می‌دهد که محصولات و خدمات خود را بر روی چندین بلاکچین بسازند و از ویژگی‌های هر زنجیره به‌طور همزمان بهره‌مند شوند. به‌عنوان مثال، یک پروتکل وام‌دهی می‌تواند از امنیت بالای اتریوم برای ذخیره‌سازی داده‌ها و از سرعت بالا و هزینه‌های پایین یک زنجیره دیگر برای پردازش تراکنش‌ها استفاده کند.
انتقال دارایی‌ها بدون نیاز به پل‌های متمرکز: در گذشته، انتقال دارایی‌ها بین بلاک‌چین‌ها اغلب نیازمند استفاده از پل‌های متمرکز (Centralized Bridges) بود که ریسک‌هایی نظیر هک‌شدن و دستکاری را در پی داشت. با CCIP، این انتقال به صورت غیرمتمرکز انجام میشود و خطرات مرتبط با پل‌های متمرکز کاهش می‌یابد.
کارکرد CCIP در انتقال دارایی‌ها
یکی از مهمترین کاربردهای CCIP انتقال دارایی‌ها (توکن‌ها) بین زنجیره‌های مختلف است. به عنوان مثال، فرض کنید یک کاربر بخواهد توکن‌های LINK خود را از اتریوم به زنجیره سولانا منتقل کند. با استفاده از CCIP، این انتقال به این صورت انجام میشود:
آغاز تراکنش در زنجیره مبدأ: کاربر در زنجیره اتریوم تراکنش انتقال توکن را آغاز می‌کند. این تراکنش توسط اوراکل‌های چین‌لینک دریافت و پردازش میشود.
تأیید و قفل‌کردن دارایی‌ها: اوراکل‌های چین‌لینک تراکنش را تأیید کرده و توکن‌های LINK در زنجیره اتریوم قفل می‌شوند. این مرحله تضمین می‌کند که دارایی‌ها تا زمان اتمام انتقال، ایمن بمانند.
انتقال پیام به زنجیره مقصد: پس از تأیید تراکنش، پیام مربوطه به زنجیره سولانا ارسال میشود و اوراکل‌ها در زنجیره مقصد این پیام را دریافت می‌کنند.
ایجاد توکن در زنجیره مقصد: بر اساس پیام دریافتی، توکن‌های LINK معادل در زنجیره سولانا ایجاد می‌شوند و به کاربر اختصاص داده می‌شوند.
تکمیل انتقال: پس از اتمام مراحل فوق، انتقال دارایی به‌طور موفقیت‌آمیز انجام میشود و کاربر می‌تواند از توکن‌های خود در زنجیره سولانا استفاده کند.
کاربردهای CCIP در دنیای واقعی
دیفای چند زنجیره‌ای: CCIP به پروتکل‌های DeFi این امکان را می‌دهد که نقدینگی را بین چندین بلاکچین توزیع کنند و از بهترین ویژگی‌های هر زنجیره استفاده کنند. این قابلیت به پروتکل‌های وام‌دهی، استیکینگ و صرافی‌های غیرمتمرکز اجازه می‌دهد که دسترسی بهتری به کاربران در زنجیره‌های مختلف داشته باشند.
انتقال دارایی بین صرافی‌های غیرمتمرکز: بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) برای انتقال دارایی‌ها بین بلاک‌چین‌ها به CCIP روی آورده‌اند. این موضوع باعث میشود که کاربران بتوانند دارایی‌های خود را به‌راحتی و بدون نیاز به اعتماد به نهادهای متمرکز، بین صرافی‌ها جابه‌جا کنند.
پروژه‌های NFT و بازی‌های بلاک‌چینی: در پروژه‌های NFT و بازی‌های بلاک‌چینی، CCIP می‌تواند برای انتقال مالکیت NFTها و دارایی‌های درون بازی بین زنجیره‌های مختلف استفاده شود. این امکان به بازیکنان اجازه می‌دهد تا دارایی‌های دیجیتال خود را بین بازی‌های مختلف و بازارهای NFT انتقال دهند.
دیدگاهتان را بنویسید