فهرست محتوا
مقدمه
با گسترش فضای ارزهای دیجیتال، بسیاری از شبکه‌ها مانند اتریوم به دلیل حجم بالای تراکنش‌ها با مشکلاتی از جمله کندی و هزینه‌های بالای کارمزد مواجه شده‌اند. پالیگان (Polygon) که ارزدیجیتال متیک (MATIC) را عرضه می‌کند، یکی از پروژه‌های جدیدی است که این مشکلات را برای شبکه اتریوم رفع می‌کند و آن را مقیاس‌پذیرتر و سریع‌تر می‌سازد. در این مقاله قصد داریم به زبان ساده بررسی کنیم که ارز دیجیتال متیک چیست، شبکه پالیگان چگونه کار می‌کند و تکنولوژی‌ها و مفاهیم تخصصی مرتبط با آن را شفاف‌تر کنیم.
ارزدیجیتال متیک چیست؟
ارز متیک (MATIC) توکن اصلی شبکه پالیگان است که در ابتدا با هدف کمک به مقیاس‌پذیری و بهبود کارایی شبکه اتریوم به وجود آمد. در اینجا چند مفهوم اصلی درباره متیک و پالیگان وجود دارد که باید قبل از ورود به جزئیات با آنها آشنا شویم:
شبکه پالیگان چیست؟
شبکه پالیگان، که در ابتدا با نام متیک (MATIC) شناخته می‌شد، یک پروتکل لایه دوم برای بلاکچین اتریوم است که با هدف بهبود مقیاس‌پذیری و کاهش هزینه‌های تراکنش طراحی شده است. پالیگان یک شبکه چندلایه است که لایه‌های آن به ترتیب برای اتصال به بلاکچین اتریوم، تأمین امنیت، پردازش تراکنش‌ها و اجرای قراردادهای هوشمند طراحی شده‌اند. هدف اصلی پالیگان این است که کاربران بتوانند با هزینه پایین و سرعت بالا از خدمات شبکه اتریوم استفاده کنند.
لایه دوم چیست؟
لایه دوم، شبکه‌ای مکمل برای بلاکچین اصلی است که با پردازش تراکنش‌ها در خارج از بلاکچین اصلی، فشار شبکه را کاهش می‌دهد و باعث سرعت بیشتر و هزینه کمتر می‌شود.(اطلاعات کامل در خصوص پروژه های لایه دوم از اینجا)
شبکه پالیگان چگونه کار می‌کند؟
پالیگان به شکلی طراحی شده که بتواند با سایر شبکه‌ها از جمله اتریوم در تعامل باشد و از آنها پشتیبانی کند. در اینجا به ساختار لایه‌ای پالیگان و نحوه عملکرد هر لایه می‌پردازیم تا با کلیت کارکرد آن آشنا شویم.
لایه‌های شبکه پالیگان
شبکه پالیگان از چهار لایه تشکیل شده که هر کدام از این لایه‌ها نقش مشخصی در افزایش سرعت تراکنش‌ها، بهبود مقیاس‌پذیری و حفظ امنیت شبکه دارند. با این معماری چندلایه، پالیگان می‌تواند تراکنش‌های بیشتری را با هزینه‌های پایین‌تر و سرعت بیشتر پردازش کند. در اینجا به بررسی دقیق‌تر هر یک از لایه‌های شبکه پالیگان می‌پردازیم:
لایه اتریوم
به‌عنوان اولین و پایه‌ای‌ترین لایه، درواقع به شبکه اصلی اتریوم متصل می‌شود. این لایه برای مواردی مانند تأیید داده‌ها، امنیت تراکنش‌ها و استفاده از قراردادهای هوشمند کاربرد دارد. لایه اتریوم در پالیگان به صورت اختیاری پیاده‌سازی شده، یعنی پروژه‌ها می‌توانند از این لایه برای امنیت بیشتر استفاده کنند یا برای کاهش هزینه‌ها به سایر لایه‌ها اتکا کنند. در حالت استفاده، این لایه امکان ارسال اطلاعات از زنجیره‌های پالیگان به اتریوم را فراهم می‌آورد و تضمینی بر امنیت و اعتبار تراکنش‌ها ایجاد می‌کند.
لایه امنیت (Security Layer)
یکی دیگر از بخش‌های حیاتی در ساختار پالیگان است که به حفظ و افزایش امنیت شبکه کمک می‌کند. این لایه برای تأیید اعتبار تراکنش‌ها و جلوگیری از تراکنش‌های نادرست و کلاهبرداری‌ها به‌کار گرفته می‌شود. این لایه نیز مانند لایه اتریوم به‌صورت اختیاری است؛ به این معنی که هر پروژه می‌تواند بنا به نیاز خود آن را به کار گیرد یا نادیده بگیرد.
در این لایه، الگوریتم اثبات سهام (PoS) استفاده می‌شود که امنیت شبکه را توسط افرادی که توکن‌های متیک خود را استیک کرده‌اند، تأمین می‌کند. کاربران با نگهداری توکن‌های خود در این لایه، شبکه را امن می‌کنند و در ازای آن، پاداش دریافت می‌کنند. این روش به شبکه کمک می‌کند که بدون نیاز به توان پردازشی بالا، امنیت و اعتبار تراکنش‌ها را تضمین کند.
لایه شبکه پالیگان (Polygon Network Layer)
این لایه مهمترین و اصلی‌ترین بخش ساختار پالیگان است و به عنوان لایه پردازش تراکنش‌ها و اجرای داده‌ها عمل می‌کند. لایه شبکه پالیگان شامل مجموعه‌ای از بلاکچین‌ها یا زنجیره‌های پالیگان است که به‌صورت جانبی (Sidechains) عمل می‌کنند. این زنجیره‌های جانبی به کاربران و توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند تا تراکنش‌ها را در خارج از شبکه اصلی اتریوم انجام دهند و سپس تنها اطلاعات کلیدی و خلاصه‌ای از این تراکنش‌ها را به شبکه اصلی ارسال کنند.
ویژگی زنجیره‌های جانبی به شبکه امکان می‌دهد که هزاران تراکنش را در ثانیه پردازش کند و بار پردازشی را از روی اتریوم بردارد. هر زنجیره در این لایه می‌تواند مستقل باشد و قوانین و سیاست‌های خود را داشته باشد، بنابراین پروژه‌ها می‌توانند شبکه‌هایی با کارایی و قوانین متفاوت راه‌اندازی کنند که همگی به اتریوم متصل و از آن پشتیبانی می‌شوند.
لایه اجرا (Execution Layer)
آخرین و پایین‌ترین لایه در ساختار پالیگان است که در واقع مسئولیت تفسیر و اجرای تراکنش‌ها را بر عهده دارد. این لایه شامل محیطی برای اجرای قراردادهای هوشمند و تراکنش‌ها است و به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود:
- اجراگر معاملات (Transaction Execution): که تراکنش‌ها را پردازش و تأیید می‌کند.
- ماشین مجازی (VM) یا محیط اجرای قراردادها: این محیط برای اجرای قراردادهای هوشمند اتریوم بهینه شده و به‌طور کامل با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است.
این ویژگی سازگاری باعث می‌شود توسعه‌دهندگانی که با EVM آشنا هستند، به راحتی بتوانند قراردادهای خود را به پالیگان منتقل کرده و بدون نیاز به تغییرات گسترده، از شبکه پالیگان برای اجرای سریع‌تر و ارزان‌تر قراردادهای خود استفاده کنند.
دلایل تغییر نام از متیک به پالیگان
تغییر نام متیک به پالیگان با یک استراتژی اساسی همراه بود. این تغییر، تنها در راستای افزایش قابلیت‌ها و اهداف پروژه نبود، بلکه با توجه به نیاز بازار و تحول سریع صنعت بلاکچین صورت گرفت. از جمله دلایل کلیدی این تغییر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
الف) از مقیاس‌پذیری محدود تا پروتکلی برای شبکه‌های چندزنجیره‌ای (Multi-Chain Network)
در دوران متیک، هدف اصلی پروژه تنها حل مشکل مقیاس‌پذیری اتریوم بود. اما با تغییر نام به پالیگان، این پروژه به پلتفرمی چندلایه و چندزنجیره‌ای تبدیل شد. پالیگان اکنون نه تنها محدود به شبکه اتریوم نیست، بلکه می‌تواند از چندین بلاکچین به صورت هم‌زمان پشتیبانی کند. با این تحول، پالیگان به بستری تبدیل شد که بلاکچین‌های مختلف می‌توانند به شکلی یکپارچه و بدون تداخل به شبکه اتریوم متصل شوند.
ب) گسترش چشم‌انداز پروژه
نام متیک برای کاربران همواره یادآور نقش محدود آن به عنوان یک راه‌حل مقیاس‌پذیری لایه دوم بود. اما با تغییر نام به پالیگان، تیم توسعه‌دهنده قصد داشت چشم‌انداز بزرگتری را نشان دهد. پالیگان به معنای چندضلعی است و این نام انتخاب شد تا گویای اکوسیستم متنوع و چندلایه‌ای باشد که از زیرساخت‌های مختلف و پروتکل‌های متنوع پشتیبانی می‌کند.
ج) سازگاری با نیازهای توسعه‌دهندگان
توسعه‌دهندگان در دنیای بلاکچین به راه‌حل‌هایی نیاز دارند که از انعطاف و کارایی لازم برخوردار باشند. متیک در ابتدا ابزارهای ساده‌ای برای توسعه‌دهندگان ارائه می‌داد، اما با پالیگان، ابزارها و چارچوب‌های متنوعی در اختیار توسعه‌دهندگان قرار گرفت که نه تنها از شبکه اتریوم، بلکه از سایر شبکه‌های بلاکچینی نیز پشتیبانی می‌کند. این قابلیت‌ها به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا برنامه‌های خود را به شکلی انعطاف‌پذیرتر و کارآمدتر در اکوسیستم پالیگان پیاده‌سازی کنند.
تکنولوژی‌های استفاده‌شده در پالیگان
پالیگان از چندین تکنولوژی و روش استفاده می‌کند تا بتواند پردازش تراکنش‌ها را سرعت ببخشد و هزینه‌های آن را کاهش دهد. در ادامه، مفاهیم اصلی این تکنولوژی‌ها را توضیح می‌دهیم:
زنجیره جانبی (Sidechain)
زنجیره جانبی یک شبکه اضافی و مستقل از شبکه اصلی است که می‌تواند تراکنش‌ها را پردازش کند و در نتیجه از فشار شبکه اصلی می‌کاهد. به عنوان مثال، تراکنش‌هایی که قرار است به بلاکچین اصلی اتریوم منتقل شوند، ابتدا در زنجیره جانبی پردازش می‌شوند و سپس اطلاعات اصلی آنها به شبکه اصلی منتقل می‌شود. این روش کمک می‌کند که شبکه اصلی اتریوم ازدحام کمتری داشته باشد و هزینه تراکنش‌ها کاهش یابد.
زنجیره پلاسمایی (Plasma Chain)
پلاسمای پالیگان یک فناوری مهم برای سرعت‌بخشیدن به تراکنش‌ها است. در این فناوری، زنجیره‌های کوچکی (زنجیره‌های پلاسما) طراحی می‌شود که وظیفه پردازش تراکنش‌های کاربران را دارند و تنها داده‌های مهم و خلاصه‌ای از این تراکنش‌ها را به شبکه اصلی ارسال می‌کنند. این روش به کاربران اجازه می‌دهد تا بدون نگرانی از ازدحام، تراکنش‌های خود را انجام دهند.
الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake یا PoS)
در روش اثبات سهام، کاربران می‌توانند توکن‌های متیک خود را در شبکه نگه دارند (استیک کنند) و به فرآیند تایید تراکنش‌ها و حفظ امنیت شبکه کمک کنند. این سیستم شبیه به فرآیند سپرده‌گذاری در بانک‌ها است و کاربران در ازای کمک به امنیت و اعتبار شبکه، پاداش می‌گیرند.
مزایای شبکه پالیگان و متیک
پالیگان مزایای متعددی دارد که آن را برای کاربران و توسعه‌دهندگان جذاب می‌کند:
- سرعت بالای تراکنش: با استفاده از زنجیره‌های جانبی و فناوری پلاسمایی، شبکه پالیگان قادر است تراکنش‌ها را با سرعت بیشتری نسبت به شبکه اتریوم پردازش کند.
- هزینه پایین تراکنش‌ها: یکی از بزرگترین مشکلات اتریوم، هزینه‌های بالای تراکنش‌ها است. با استفاده از شبکه پالیگان، هزینه‌ها به حداقل می‌رسند و کاربران می‌توانند بدون نگرانی از هزینه‌های زیاد تراکنش‌های خود را انجام دهند.
- قابلیت توسعه برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApps): پالیگان به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد که اپلیکیشن‌های خود را روی این شبکه بسازند، با این ویژگی که می‌توانند بدون هزینه‌های بالا و مشکلات شبکه اتریوم از قابلیت‌های اتریوم استفاده کنند.
- سازگاری با ابزارهای اتریوم: توسعه‌دهندگانی که با ابزارهای اتریوم کار می‌کنند، نیازی به یادگیری ابزارهای جدید ندارند و می‌توانند از ابزارهای موجود برای ساخت اپلیکیشن‌ها روی پالیگان استفاده کنند.
معایب و چالش‌های شبکه پالیگان
با وجود مزایای بسیار، پالیگان همچنان با چالش‌ها و معایبی نیز روبرو است که شامل موارد زیر می‌شود:
- تمرکز نسبی: پالیگان با اینکه از الگوریتم اثبات سهام استفاده می‌کند، اما در بخش‌هایی از شبکه مقداری تمرکز دارد. این موضوع باعث می‌شود برخی کاربران نگران امنیت و پایداری شبکه باشند.
- رقابت با سایر شبکه‌های لایه دوم: پالیگان به عنوان یک شبکه لایه دوم، رقیبان قوی دیگری مثل آربیتروم و آپتیمیزم دارد که هرکدام تلاش می‌کنند مزایای خاص خود را ارائه دهند. این رقابت ممکن است سرعت توسعه پالیگان را محدود کند.
- چالش‌های امنیتی: امنیت شبکه‌های لایه دوم همواره به‌عنوان یک نگرانی مطرح است و توسعه‌دهندگان پالیگان باید به صورت مداوم نقاط ضعف امنیتی احتمالی را بررسی و رفع کنند.
اکوسیستم پالیگان
پالیگان طی سال‌های اخیر به یکی از محبوب‌ترین شبکه‌های لایه دوم تبدیل شده است که توانسته با اتکا به مقیاس‌پذیری بالا، هزینه کم و کارایی چشمگیر خود، اکوسیستم گسترده‌ای را با پروژه‌های مختلف ایجاد کند. این اکوسیستم از پروژه‌ها و همکاری‌هایی در حوزه‌های دیفای (DeFi)، NFT، بازی‌های بلاکچینی، سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز (DAO) و زیرساخت‌های توسعه‌ای تشکیل شده که هر کدام نقشی مهم در رشد و توسعه پالیگان دارند.
در ادامه به بررسی دقیق‌تر پروژه‌ها، همکاری‌های استراتژیک و زیرساخت‌های مختلف اکوسیستم پالیگان می‌پردازیم:
دیفای (DeFi) در اکوسیستم پالیگان
یکی از بزرگترین حوزه‌های رشد پالیگان در فضای مالی غیرمتمرکز (DeFi) بوده است. دیفای شامل پروژه‌ها و پروتکل‌هایی است که به کاربران اجازه می‌دهند بدون واسطه‌های سنتی، در فعالیت‌های مالی همچون وام‌دهی، استقراض، معامله و کسب سود مشارکت کنند.
برخی از همکاری‌های برجسته دیفای در پالیگان شامل موارد زیر هستند:
- Aave: پالیگان یکی از اولین شبکه‌هایی بود که با پروتکل وام‌دهی Aave همکاری کرد. این همکاری به کاربران اجازه می‌دهد تا با هزینه کمتر و سرعت بیشتر، در بستر پالیگان وام بگیرند و دارایی‌های خود را به صورت امن ذخیره کنند.
- Curve Finance: Curve، یکی از محبوب‌ترین پروتکل‌های مبادله استیبل‌کوین، با پالیگان یکپارچه شده و کاربران می‌توانند استیبل‌کوین‌ها را با کارمزدی به‌مراتب کمتر مبادله کنند.
- SushiSwap: این پلتفرم مبادلات غیرمتمرکز (DEX) نیز به شبکه پالیگان اضافه شده و کاربران را قادر می‌سازد که بدون نگرانی از هزینه‌های بالای شبکه اتریوم، مبادلات توکن‌های خود را انجام دهند.
دیگر پروتکل‌های دیفای همچون QuickSwap، Balancer و Kyber Network نیز به اکوسیستم پالیگان پیوسته‌اند. این پروژه‌ها با هدف ارائه خدمات مالی با هزینه‌های کمتر و تجربه کاربری بهینه‌تر به کاربران فعالیت می‌کنند و نقش مهمی در تقویت اقتصاد دیجیتال در پالیگان دارند.
توکن‌های NFT و بازارهای مرتبط در پالیگان
در دنیای توکن‌های غیرمثلی (NFT)، پالیگان با ارائه هزینه‌های پایین و سرعت بالا، بستری جذاب برای هنرمندان، مجموعه‌داران و بازی‌های مبتنی بر NFT فراهم کرده است. بسیاری از پلتفرم‌های خرید و فروش NFT و پروژه‌های بزرگ NFT به پالیگان روی آورده‌اند تا از مزایای آن استفاده کنند.
از جمله این پروژه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- OpenSea: پالیگان یکی از شبکه‌های اصلی پلتفرم NFT اوپن‌سی، بزرگترین بازار NFT جهان، است. کاربران اوپن‌سی می‌توانند بدون پرداخت هزینه‌های بالای شبکه اتریوم، از پالیگان برای خرید، فروش و انتقال NFT استفاده کنند.
- Decentraland: پالیگان با پروژه متاورسی Decentraland نیز همکاری دارد. این همکاری امکان تجربه محیط‌های سه‌بعدی و خرید دارایی‌های دیجیتال را در متاورس با کارمزدهای پایین فراهم کرده است.
- Sandbox: پالیگان برای ایجاد دارایی‌های مجازی با پروژه Sandbox، یکی از مطرح‌ترین پلتفرم‌های بازی مبتنی بر NFT، همکاری دارد. کاربران Sandbox می‌توانند به راحتی دارایی‌های خود را با هزینه کمتر در پالیگان مبادله کنند.
به دلیل سرعت بالا و هزینه پایین، هنرمندان و توسعه‌دهندگان بیشتر به پالیگان علاقه‌مند شده‌اند و اکوسیستم NFT این شبکه به سرعت در حال رشد است.
بازی‌های بلاکچینی و پروژه‌های گیمیفیکیشن
پالیگان به بستری پیشرو برای بازی‌های بلاکچینی تبدیل شده و به دلیل سرعت بالا و کارمزدهای پایین، محیطی مناسب برای توسعه‌دهندگان بازی فراهم کرده است. در این بخش، برخی از مهمترین همکاری‌ها و پروژه‌های بازی در اکوسیستم پالیگان را معرفی می‌کنیم:
- Axie Infinity: بازی محبوب Axie Infinity که یک بازی درآمدزا (Play-to-Earn) است، از پالیگان برای کاهش هزینه‌های تراکنش و افزایش کارایی استفاده می‌کند.
- CryptoBlades: این بازی بلاکچینی به بازیکنان اجازه می‌دهد که از طریق نبردها و کسب امتیاز، درآمدزایی کنند. CryptoBlades با شبکه پالیگان همکاری دارد تا بازیکنان با هزینه کمتر و تجربه کاربری بهتری از بازی بهره‌مند شوند.
- Polka City: Polka City یک بازی دنیای مجازی و متاورس است که به بازیکنان اجازه می‌دهد دارایی‌های دیجیتال خود را به شکل NFT بخرند و به کار گیرند. این بازی با شبکه پالیگان همکاری دارد تا کارایی و امنیت را برای بازیکنان تضمین کند.
این همکاری‌ها به بازی‌های بلاکچینی امکان می‌دهد تا تجربه بازی برای کاربران بهینه‌تر شده و کاربران بتوانند با هزینه کمتر، به درآمدزایی در محیط‌های متاورس و گیمینگ بپردازند.
زیرساخت‌های توسعه‌ای و راه‌حل‌های تکنولوژیک
پالیگان برای توسعه‌دهندگان و شرکت‌ها ابزارها و زیرساخت‌های توسعه‌ای متنوعی فراهم کرده است تا ساخت اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌های غیرمتمرکز ساده‌تر شود. این زیرساخت‌ها به توسعه‌دهندگان کمک می‌کنند که برنامه‌های خود را روی شبکه پالیگان پیاده کنند و از ابزارهای اتریوم برای ایجاد برنامه‌های پیچیده‌تر و با کارایی بالا استفاده کنند.
از جمله همکاری‌های پالیگان در این بخش عبارتند از:
- Graph Protocol: پالیگان از پروتکل Graph برای جستجو و ایندکس‌کردن داده‌ها استفاده می‌کند، و توسعه‌دهندگان می‌توانند اطلاعات بلاکچین‌ها را سریع و بهینه جستجو کنند.
- Chainlink: پالیگان با Chainlink که یک اوراکل غیرمتمرکز است همکاری دارد. این همکاری به پروژه‌ها امکان می‌دهد تا داده‌های خارج از زنجیره را به شبکه بلاکچین وارد کنند و قراردادهای هوشمند خود را با داده‌های دنیای واقعی تکمیل کنند.
- Ankr: پالیگان و Ankr با همکاری یکدیگر خدمات اتصال به نودهای شبکه پالیگان را ارائه می‌دهند و به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به مدیریت زیرساخت‌های پیچیده، به راحتی به شبکه پالیگان متصل شوند.
این همکاری‌ها در کنار ابزارهای متنوع دیگری که پالیگان در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد، امکان توسعه برنامه‌های پیچیده، کارآمد و به‌روز را فراهم کرده است.
همکاری با سازمان‌ها و موسسات مالی بزرگ
پالیگان علاوه بر همکاری با پروژه‌های بلاکچینی، با سازمان‌ها و موسسات مالی نیز وارد همکاری شده است. این همکاری‌ها به شرکت‌ها و موسسات کمک می‌کند تا از فناوری بلاکچین در بخش‌های مختلفی چون مدیریت دارایی‌ها، انتقال سریع وجوه و کاهش هزینه‌های تراکنش استفاده کنند.
- Deloitte: پالیگان با شرکت مشاوره دلویت همکاری کرده است تا به شرکت‌ها و سازمان‌ها خدمات بلاکچینی ارائه دهد.
- Stripe: شرکت Stripe به عنوان یکی از بزرگترین ارائه‌دهندگان خدمات پرداخت جهانی، اعلام کرده که از پالیگان برای پردازش تراکنش‌های کریپتویی استفاده خواهد کرد. این همکاری به پالیگان کمک می‌کند که نفوذ خود را به بخش خدمات مالی گسترده‌تر کند.
نتیجه گیری
پالیگان با ایجاد اکوسیستمی که نه تنها برای توسعه‌دهندگان و پروژه‌ها بلکه برای کاربران و شرکت‌ها نیز جذاب است، توانسته یک جایگاه منحصربه‌فرد در دنیای بلاکچین کسب کند. این اکوسیستم گسترده و متنوع به پالیگان امکان داده است که نه تنها مشکلات فعلی اتریوم را حل کند، بلکه به عنوان زیرساختی جامع و مقیاس‌پذیر، در رشد و پذیرش جهانی ارزهای دیجیتال و فناوری بلاکچین نقشی اساسی داشته باشد. آینده پالیگان، با توجه به توسعه مداوم و همکاری‌های استراتژیک آن، نویدبخش است و انتظار می‌رود که به عنوان یکی از شبکه‌های کلیدی در فضای بلاکچین و اقتصاد دیجیتال باقی بماند.
دیدگاهتان را بنویسید