اسیلاتور Roc چیست؟

یکی از ابزارهای تکنیکالی که برای شناسایی روند بازار و بررسی شدت آن، استفاده میشود اسیلاتور نرخ تغییر یا ROC است. این شاخص تحلیل تکنیکال خیلی سریع به نوسانات واکنش نشان دهد و پارامتری است که بر اساس آن می‌توان تغییرات قیمت سهام یا شاخص را اندازه‌گیری کرد. زمانی که بخواهیم  ROC را اندازه‌گیری کنیم باید به سرعت تغییرات یک قیمت در یک بازه زمانی معین، دقت کنیم. اسیلاتور ROC در بازه مثبت و منفی حول محور صفر در حال نوسان است. قرار گرفتن اسیلاتور در محدوده مثبت نشان‌دهنده روند صعودی است. همچنین زمانی که اسیلاتور در محدوده منفی باشد، از یک روند نزولی خبر می‌دهد. در ادامه به بررسی بیشتر این اسیلاتور، سیگنال دهی ها و محدودیت های آن میپردازیم.

بررسی اسیلاتور ROC

اسیلاتور (Rate of Change Indicator) ROC یا نرخ تغییر  یک اسیلاتور تحلیلی است که از اطلاعات قیمت در گذشته برای نمایش شتاب حرکت و درصد تغییر قیمت استفاده میکند. بر خلاف تعدای از اندیکاتورها و اسیلاتورها، اسیلاتور ROC به حجم کار نمیکند. برای محاسبه ROC قیمت فعلی سهم را می‌گیرد و آن را با قیمت n روز قبل مقایسه می‌کند. سپس مقدار محاسبه‌شده در قالب یک نوسان‌گر زیر نمودار رسم می‌شود. این نوسانگر در  مقادیر مثبت و منفی و در بالا و پایین خط صفر نوسان می‌کند. از این اسیلاتور برای شناسایی واگرایی‌ها، محدوده‌های اشباع خرید و فروش و سیگنال دهی با عبور از خط صفر استتفاده میشود.

فرمول محاسبه اسیلاتور Roc

بررسی فرمول ریاضی در محاسبه اسیلاتور به معامله گر کمک میکند درک شفافی از  اسیلاتور و تحلیل قیمتی با استفاده از آن داشته باشد و بتواند نقاط ضعف و قوت اسیلاتور را شناسایی کند. فاکتور مهم در محاسبه اسیلاتور ROC انتخاب مقدار n یا همان تعداد روزهای دوره است. در محاسبات پیش فرض، این دوره ۹ در نظر گرفته میشود. به عنوان مثال، در نمودار  قیمت در تایم فریم۴ ساعته، قیمت بسته شدن ۹ کندل قبل در نظر گرفته شده و از قیمت پایانی فعلی کم می‌شود. تفاوت این دو عدد به صورت نمودار ROC رسم می‌شود.

ROC= 100*((قیمت بسته‌شدن n دوره قبل) – (قیمت بسته‌شدن n دوره قبل – قیمت بسته شدن))

مقادیر این خط نوسانگر می‌تواند مثبت یا منفی باشد. خط صفر در این اسیلاتور به عنوان خط مرکزی رسم می‌شود.

نکات معامله گری با اسیلاتور ROC

مهم‌ترین مهمترین نکاتی باید در هنگام استفاده از اسیلاتور نرخ تغییر یا ROC دانست، عبارتند از:

• اگر اسیلاتور ROC بالای خط صفر باشد و به افزایش ادامه دهد، نه تنها روند صعودی است، بلکه نرخ رشد نیز در حال افزایش است.
• هنگامی که اسیلاتور از خط صفر عبور کند، اما کاهش یابد، نشان‌دهنده ضعف روند صعودی است.
• اگر اسلاتور زیر خط صفر باشد اما شروع به افزایش کند، نشان‌دهنده ضعف روند نزولی است.
• اگر نرخ تغییر زیر خط صفر باشد و شروع به کاهش بیشتر کند، به این معنی قیمت سهم با سرعت بیشتری ریزش می‌کند و روند نزولی در حال شدت گرفتن است.
• هنگامی که قیمت در روند خنثی قرار دارد اندیکاتور ROC در محدوده صفر حرکت میکند. همچنین در نظر داشته باشید . n کوچک‌تر، سیگنال‌های زودتری ارائه می‌کنند و n بزرگ، موجب دریافت دیرتر سیگنال‌ها خواهد شد.
• بر خلاف اسیلاتورهایی مثل RSI و STOCHASTIC که دارای مناطق اشباع خرید و فروش هستند، ROC سطوح اشباع خرید و فروش ثابت ندارد، بلکه هر سهم سطوح اشباع خود را به مروز زمان ایجاد می‌کند. معامله گران می‌توانند با بررسی گذشته نمودار و اسیلاتور به محدوده های اشباع در آن سهم پی ببرند.

سیگنال‌گیری با استفاده از اسیلاتور ROC

عبور از خط صفر

اسیلاتور ROC در جهتی که با افزایش اعداد همراه باشد، حاکی از افزایش سرعت روند و مومنتوم است. برگشت ROC به سمت عدد صفر نشان از این دارد که مومنتوم در حال کاهش است. برای استفاده از عبور نوسانگر از خط صفر میتوان در جهت روند معامله کرد به این صورت که اگر روند غالب در بازار به صورت صعودی است، با عبور نوسانگر به سمت بالای خط صفر میتوان وارد معامله خرید شد.گاهی اوقات حرکت اسیلاتور نرخ تغییر حول محور صفر  نشان از حرکت بازار در حالت خنثی و رنج می‌باشد و ممکن است سیگنال های اشتباهی صادر شود، برای کاهش خطا میتوان دوره n  را افزایش داد تا حرکات نوسانی کمتر شود.

همچنین میتوان از یک میانگین متحرک برای کاهش سیگنال اشتباه استفاده کرد.

شناسایی نواحی اشباع خرید و فروش

همانطور که گفته شد این اسیلاتور مانند بسیاری از اسیلاتورها دارای نواحی اشباع خرید و فروش است با این تفاوت که که این نواحی اعداد مشخصی ندارند و برای هر سهم با دوره n  و تایم فریم خاص، متفاوت هستند. معامله گران میتوانند برای سهم دلخواه خود از گذشته بازار درتایم فریمی که میخواهند این نواحی را پیدا کنند و همانند استراتژی خرید و فروش در نواحی اشباع عمل کنند، به این صورت که با عبور اسیلاتور از ناحیه اشباع فروش به سمت بالا میتوانند معامله خرید باز کنند و در ناحیه اشباع خرید میتوانند با عبور قیمت به سمت پایین ناحیه اشباع خرید معامله فروش باز کنند.

تشخیص واگرایی با اسیلاتور ROC

از اسیلاتور  ROC میتوان برای تشخیص واگرایی استفاده کرد. به این صورت که:

در نمودار قیمت سقف های جدیدی شکل میگیرد اما در قسمت اوسیلاتور سقف پایین‌تری تشکیل می‌شود، در این حالت واگرایی نزولی رخ میدهد و نشانه ای برای اصلاح قیمتی بازار است.

زمانی که در نمودار قیمت کف های جدیدی تشکیل میشود و در قسمت اوسیلاتور کف بالاتری شکل میگیرد، در این حالت واگرایی صعودی اتفاق افتاده و نشانه ای برای حرکت رو به بالای قیمت است.

تشخیص جهت و شدت روند

با بررسی جهت شیب و بزرگی اسیلاتور ROC میتوان رفتار قیمت، جهت و شدت آن را تحلیل و بررسی کرد. بررسی جهت روند به این صورت است که، اگر خط ROC به سمت بالا شیب داشته باشد، نشان دهنده بازار صعودی و اگر شیب آن به سمت پایین باشد، نشان دهنده بازار نزولی است. اگر خط ROC بزرگی زیادی داشته باشد، نشان می دهد که روند قوی است و اگر بزرگی کمی داشته باشد، نشان دهنده روند ضعیف قیمت است. معامله گران می توانند از این اطلاعات برای تأیید جهت و شدت روند در معاملات خود استفاده کنند.

تفاوت بین اندیکاتور ROC و اندیکاتور Momentum

این دو اسیلاتور شباهت ها و تفاوت هایی با هم دارند. وقتی که دوره زمانی انتخابی یکسان برای هر دو اسیلاتور در نظر گرفته شود هردواسیلاتور به لحاظ ظاهری مشابه یکدیگر میشوند. تفاوت این دو اسیلاتور در فرمول محاسبه ی آن ها میباشد. در اسیلاتور ROC ، قیمت پایانی فعلی و قیمت پایانی در n  روز قبل از یکدیگر کم میشوند و بر قیمت پایانی n روز قبل تقسیم میشود و نتیجه در ۱۰۰ ضرب میشود. اما در فرمول محاسباتی Momentum روال کار متفاوت است و تنها قیمت فعلی سهم را باید بر قیمت n‌ دوره قبلی تقسیم کرد و سپس حاصل را در عدد ۱۰۰ ضرب کرد. نتایج حاصل از این دو اسلاتور تفاوت‌های جزئی با یکدیگر دارند که موج اولویت استفاده آنها میشود.

محدودیت اندیکاتور ROC

برخی از تحلیل‌گران و معامله گران، قیمت فعلی بازار را مهم‌تر از قیمت‌های قبلی می‌دانند و قیمت های فعلی را دلیل حرکات قیمتی آینده بازار و روندها میدانند. یکی از مشکلاتی که اسیلاتور ROC درد همین مسئله است. در فرمول این اسیلاتور تفاوتی میان ارزش قیمت n دوره‌ قبل و قیمت فعلی در نظر گرفته نمیشود؛ یعنی در فرایند پیش‌بینی قیمت، ارزش یکسانی را برای این دو قیمت فعلی و گذشته در نظر می‌گیرد.

یکی دیگر از نقاط ضعف این شاخص این است که خیلی سریع می‌چرخد و تغییر جهت می‌دهد. اگر بازار رنج و خنثی باشد میزان این نوسان و تغییر جهت حول خط صفر افزایش میابد. این نوسانات گاهی با سیگنال‌های اشتباه همراه هستند. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود معامله‌گران در صورت مشاهده سیگنال‌های بازگشت روند، از دیگر ابزارهای معاملاتی برای گرفتن تاییدیه استفاده کنند.

جمع بندی

اسیلاتور ROC یا نرخ تغییر یک مفهوم مهم است که نشان دهنده‌ی تغییر قیمت و سرعت تغییر آن است. این شاخص تغییرات قیمت را با توجه به دوره زمانی اندازه‌گیری می‌کند و به مقایسه قیمت فعلی و قیمت دوره‌های پیشین سهم می‌پردازد. به‌طور خلاصه جهت صعودی ROC به‌معنای حرکت قیمت در یک روند صعودی قبلی و روند نزولی ROC بیانگر کاهش قیمت است. در نظر داشته باشید که حتی اگر این اعداد مثبت کمتر از اعداد قبلی باشند، مقدار ROC مثبت همچنان از روند افزایشی قیمت خبر می‌دهد. ROC به دلیل محدودیت هایی که دارد بهتر است در کنار سایر ابزارهای تحلیلی استفاده شود.