بر اساس گزارش جدید پلتفرم تحلیلی TRM Labs، حجم معاملات ارزهای دیجیتال در ایران در هفت ماه نخست سال ۲۰۲۵ با کاهشی ۱۱ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل، به ۳.۷ میلیارد دلار رسیده است. این روند نزولی به ویژه در ماه‌های اخیر شدت گرفته و حجم معاملات ارزدیجیتال در ایران در ماه جولای تا ۷۶ درصد کمتر از سال گذشته بوده است. این افت قابل توجه، نتیجه یک «طوفان بی‌نقص» از عوامل امنیتی، سیاسی و نظارتی است که اعتماد و فعالیت را در بازار داخلی کاهش داده است.
ضربه به اعتماد؛ هک صرافی نوبیتکس و واکنش تتر و معاملات ارزدیجیتال در ایران
شاید بزرگترین ضربه به بدنه بازار کریپتو ایران در سال جاری، هک صرافی نوبیتکس در ماه ژوئن بود. در این حمله که بزرگترین صرافی کشور را هدف قرار داد، مبلغی نزدیک به ۴۷ میلیون دلار از دارایی‌های کاربران به سرقت رفت. این اتفاق یک شوک بزرگ به بازار وارد کرد و اعتماد کاربران را نه تنها به نوبیتکس، بلکه به امنیت کلیه پلتفرم‌های داخلی به شدت خدشه‌دار کرد.
همزمان با این بحران داخلی، فشار از سوی نهادهای خارجی نیز افزایش یافت. شرکت تتر، ناشر بزرگترین استیبل کوین جهان، در راستای پایبندی به قوانین تحریم‌های بین‌المللی، ۴۲ کیف پول مرتبط با کاربران ایرانی را مسدود کرد که بیش از نیمی از آنها با صرافی نوبیتکس در ارتباط بودند. این دو اتفاق پشت سر هم، ریسک نگهداری دارایی در صرافی‌های داخلی و استفاده از استیبل کوین‌های متمرکز را برای کاربران ایرانی آشکار ساخت و باعث یک تغییر رفتار هوشمندانه شد: بسیاری از کاربران برای کاهش ریسک، به سمت استیبل کوین غیرمتمرکز دای (DAI) و شبکه‌های ارزان‌قیمتی مانند پالیگان (Polygon) روی آوردند.
فشارهای خارجی و داخلی؛ از تنش‌های سیاسی تا قطعی برق
عوامل محیطی و سیاسی نیز به این کاهش معاملات ارزدیجیتال در ایران دامن زده‌اند. تنش‌های ژئوپلیتیکی، از جمله درگیری ۱۲ روزه با اسرائیل در ماه ژوئن، فضای عدم اطمینان را در کل اقتصاد ایران تشدید کرد. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاران معمولاً رویکردی محافظه‌کارانه‌تر در پیش گرفته و از بازارهای پرریسکی مانند کریپتو فاصله می‌گیرند.
علاوه بر این، مشکلات زیرساختی مانند قطعی‌های گسترده برق و اینترنت در کشور، فعالیت معامله‌گران و به خصوص ماینرها را با اختلال جدی مواجه کرده و به طور مستقیم بر کاهش حجم کل فعالیت‌ها در بازار تأثیر گذاشته است.
تشدید نظارت؛ قوانین جدید مالیاتی و محدودیت‌ها
در کنار مشکلات امنیتی و سیاسی، چارچوب نظارتی و قانونی نیز در ایران سخت‌گیرانه‌تر شده است. مهم‌ترین تحول در این زمینه، تصویب و ابلاغ قانون «مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی» بود که به طور رسمی سود حاصل از معاملات ارزدیجیتال در ایران را نیز مشمول مالیات کرد. وضع مالیات بر سود سرمایه، به طور طبیعی انگیزه برای معاملات مکرر و کوتاه‌مدت را کاهش داده و می‌تواند یکی از دلایل افت حجم معاملات باشد. این قانون در کنار محدودیت‌های دیگری که در طول سال بر فعالیت صرافی‌ها وضع شد، فضای فعالیت را برای کاربران داخلی پیچیده‌تر کرده است.
جمع بندی
کاهش ۱۱ درصدی حجم معاملات ارز دیجیتال در ایران را نمی‌توان صرفاً به عنوان یک نوسان طبیعی بازار تفسیر کرد. این افت، حاصل یک ترکیب پیچیده از بحران‌های ساختاری و روانی است که طی ماه‌های اخیر شدت گرفته‌اند. از یک‌سو، هک بزرگ نوبیتکس اعتماد بخش بزرگی از کاربران را متزلزل کرده و خاطره‌ای تلخ از ناامنی پلتفرم‌های داخلی در ذهن آنها برجای گذاشته است. از سوی دیگر، نگرانی نسبت به ریسک مسدود شدن دارایی‌ها در نهادهای متمرکز بین‌المللی مانند تتر، فشار روانی مضاعفی بر جامعه کاربری وارد کرده است.
این شرایط در بستر یک فضای سیاسی و اقتصادی بی‌ثبات رخ داده است؛ جایی که محدودیت‌های زیرساختی، نوسانات ارزی و نبود دسترسی پایدار به سرویس‌های جهانی، کار را برای سرمایه‌گذاران دشوارتر کرده‌اند. افزون بر این، چارچوب نظارتی سخت‌گیرانه‌تر همراه با قوانین مالیاتی جدید نیز فشار بیشتری بر فعالان این حوزه وارد کرده و انگیزه فعالیت در صرافی‌های داخلی و معاملات ارزدیجیتال در ایران را کاهش داده است.
ترکیب این عوامل یک «طوفان بی‌نقص» ایجاد کرده که پیامد آن کوچ تدریجی کاربران و سرمایه‌ها به سمت صرافی‌های خارجی و راهکارهای غیرمتمرکز بوده است. این روند اگر ادامه یابد، می‌تواند به تضعیف جدی اکوسیستم داخلی کریپتو منجر شود؛ چراکه نقدینگی و اعتماد و معاملات ارزدیجیتال در ایران – دو رکن اصلی پایداری هر بازار – در حال خروج هستند.
