فهرست عناوین
شانزدهمین نشست سالانه بریکس
شانزدهمین نشست سالانه بریکس که در کازان روسیه برگزار شد، فرصتی برای بررسی مسائل مهم اقتصادی و تجاری در سطح جهانی بود. در این نشست، یکی از موضوعات داغ، نقش ارزهای دیجیتال در کاهش وابستگی کشورها به دلار آمریکا و تسهیل مبادلات مالی بین‌المللی بود. کشورهای عضو بریکس، از جمله روسیه، چین و ایران، تأکید ویژه‌ای بر توسعه پلتفرم‌های دیجیتال جدید و راهکارهای مبتنی بر بلاکچین داشتند تا از این طریق، استقلال اقتصادی خود را تقویت کرده و در برابر تحریم‌ها مقاوم‌تر شوند.
بریکس چیست؟ آیا ایران عضو بریکس است؟
بریکس (BRICS) یک ائتلاف اقتصادی متشکل از پنج کشور برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی است که با هدف تقویت همکاری‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بین اعضای خود و ایجاد توازن در برابر قدرت‌های اقتصادی غرب مانند آمریکا و اتحادیه اروپا شکل گرفته است.
در ابتدا، نام این گروه بریک (BRIC) بود که از حروف اول نام کشورهای برزیل، روسیه، هند و چین تشکیل شده بود. اما در سال ۲۰۱۰، با پیوستن آفریقای جنوبی به این اتحاد، نام آن به بریکس (BRICS) تغییر یافت. هدف از ایجاد این گروه، توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری میان اعضا و ایجاد جایگزینی برای نهادهای اقتصادی غربی بود.
در تاریخ ۲۴ اوت ۲۰۲۳، در جریان نشست بریکس، اعلام شد که از ۱ ژانویه ۲۰۲۴، شش کشور جدید شامل آرژانتین، اتیوپی، امارات متحده عربی، ایران، عربستان سعودی و مصر به عنوان اعضای جدید به این گروه پیوسته و جمع بریکس را گسترده‌تر خواهند کرد. پیوستن این کشورها به بریکس، به خصوص ایران، می‌تواند تأثیرات قابل توجهی در تغییر توازن قدرت اقتصادی جهان و کاهش وابستگی به دلار آمریکا داشته باشد.
مهم ترین نکات مطرح شده در اجلاس بریکس ۲۰۲۴
۱٫ حذف دلار از مبادلات جهانی
در شانزدهمین نشست بریکس که در کازان روسیه برگزار شد، موضوع اصلی «حذف دلار از مبادلات جهانی» به عنوان یک اولویت کلیدی مطرح گردید. کشورهای عضو به ویژه روسیه و چین، بر لزوم کاهش وابستگی به دلار در تجارت بین‌المللی و استفاده از ارزهای محلی و سیستم‌های جایگزین تأکید کردند. این امر به عنوان یک استراتژی برای مقابله با تحریم‌ها و نفوذ دلار در بازارهای جهانی در نظر گرفته می‌شود.
۲٫ تأکید بر ایجاد پلتفرم‌های دیجیتال جدید
رؤسای جمهور کشورهای بریکس، از جمله ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، و شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین، بر لزوم ایجاد پلتفرم‌های دیجیتال جدید تأکید کردند که قادر به تسهیل معاملات بین‌المللی بدون نیاز به دلار باشند. این پلتفرم‌ها می‌توانند به همکاری اقتصادی و مالی بین کشورهای عضو کمک کنند و وابستگی به سیستم مالی غربی را کاهش دهند.
۳٫ معرفی «بریکس پی»
سیستم پرداخت بریکس پی (BRICS Pay) به عنوان هسته اصلی تلاش‌ها برای حذف دلار معرفی شد. این سیستم مبتنی بر فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDCs) است و هدف آن ایجاد یک بستر امن و کارآمد برای انجام معاملات بین‌المللی است. این سیستم هنوز در مراحل ابتدایی توسعه است، اما اعضای بریکس به شدت بر روی آن کار می‌کنند.
۴٫ نیاز به اصلاح ساختار مالی بین‌المللی
شی جین پینگ در سخنان خود گفت که «یک نیاز فوری برای اصلاح ساختار مالی بین‌المللی وجود دارد» و بریکس باید نقشی پیشرو در این زمینه ایفا کند. وی تأکید کرد که ساختار کنونی نظام مالی جهانی دیگر پاسخگوی نیازهای اقتصادی کشورها نیست و نیاز به تغییرات اساسی دارد.
۵٫ پیشنهاد سیستم تسویه معاملات با ارزهای محلی
نمایندگان کشورهای بریکس، به بررسی امکان تسویه معاملات با استفاده از ارزهای محلی به جای دلار آمریکا پرداختند. این اقدام می‌تواند به کاهش وابستگی به دلار کمک کند و امکان همکاری اقتصادی نزدیک‌تری بین کشورهای عضو فراهم آورد. این موضوع به عنوان یک راه‌حل برای تسهیل تجارت و سرمایه‌گذاری بین اعضای بریکس مطرح شد.
۶٫ حمایت از ارزهای دیجیتال و CBDCs
در این نشست، برخی از نمایندگان کشورهای بریکس از سیستم‌های مبتنی بر ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDCs) مانند یوان دیجیتال حمایت کردند. این ارزها به عنوان ابزارهایی برای افزایش استقلال مالی و کاهش نفوذ دلار در اقتصادهای ملی مطرح شدند.
۷٫ ایجاد ارز مشترک بریکس
پوتین در این نشست بر لزوم ایجاد یک ارز مشترک برای بریکس تأکید کرد که بتواند جایگزین دلار شود. با این حال، او اشاره کرد که این ارز هنوز به بلوغ نرسیده و مراحل توسعه‌اش ادامه دارد. این ارز می‌تواند به عنوان ابزاری برای تسهیل تجارت و کاهش وابستگی به سیستم مالی غربی عمل کند.
۸٫ توسعه تدریجی و محتاطانه ارز جدید
پوتین تأکید کرد که راه‌اندازی این ارز به‌صورت تدریجی و بدون شتاب انجام خواهد شد. او بیان کرد که این اقدام نیازمند بررسی و تحلیل دقیق است و باید از هر گونه عجله پرهیز کرد. به همین دلیل، توسعه و راه‌اندازی این ارز زمان‌بر خواهد بود.
۹٫ پیشنهاد سیستم‌های پرداخت بین‌المللی موبایلی
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، در این نشست پیشنهاد ایجاد سیستم‌های پرداخت بین‌المللی موبایلی و پلتفرم مشترک تجارت الکترونیک را مطرح کرد. این پیشنهاد می‌تواند به تسهیل تجارت بین کشورهای عضو و کاهش نیاز به دلار کمک کند.
۱۰٫ استفاده از بیت کوین و دارایی‌های دیجیتال
قانون‌گذاران روسیه به بررسی امکان استفاده از بیت کوین و دیگر دارایی‌های دیجیتال برای پرداخت واردات اشاره کردند. این پیشنهاد می‌تواند به کاهش سلطه دلار بر تجارت بین‌المللی کمک کند و امکان استفاده از ارزهای دیجیتال را به عنوان ابزاری برای تسهیل تجارت فراهم آورد.
۱۱٫ تمرکز بر همکاری بین اعضای بریکس
این نشست نشان‌دهنده تمایل کشورهای بزرگ جهان به همکاری و توسعه راه‌حل‌های مبتنی بر بلاکچین و ارزهای دیجیتال برای چالش‌کشی دلار است. نمایندگان اقتصادهای بزرگ جهان گرد هم آمده‌اند تا درباره راه‌حل‌های جدید اقتصادی و مالی بحث کنند و برنامه‌های عملی برای کاهش وابستگی به دلار را تدوین کنند.
سخنان مهم برخی از رئسای جمهور از جمله مسعود پزشکیان در اجلاس بریکس ۲۰۲۴
در شانزدهمین نشست بریکس، شخصیت‌های کلیدی نظرات و نقل قول‌های مهمی ارائه کردند که نشان‌دهنده جهت‌گیری‌ها و اهداف این نشست بود. در زیر به برخی از این نقل قول‌ها اشاره می‌کنیم:
۱٫ ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه
- درباره حذف دلار:
“ما باید به تدریج و بدون شتاب اقدام کنیم. نیاز به یک ارز جایگزین برای بریکس وجود دارد که بتواند جایگزین دلار آمریکا و سیستم پرداخت سوئیفت شود.”
- درباره ارز مشترک بریکس:
“در خصوص ارز مشترک بریکس، ما در حال حاضر این موضوع را مد نظر نداریم. این مسئله هنوز به بلوغ نرسیده است.”
- در مورد توسعه تدریجی:
“باید بسیار محتاطانه عمل کنیم؛ لازم است به‌تدریج و بدون شتاب در این خصوص اقدام نماییم.”
۲٫ شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین
- درباره اصلاح ساختار مالی بین‌المللی:
“یک نیاز فوری برای اصلاح ساختار مالی بین‌المللی وجود دارد و بریکس باید نقشی پیشرو در تبلیغ سیستمی جدید داشته باشد که منعکس‌کننده تغییرات عمیق و بهتری در توازن قدرت اقتصادی بین‌المللی باشد.”
۳٫ مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران
- پیشنهاد برای سیستم‌های پرداخت بین‌المللی:
“ما باید به فکر ایجاد سیستم‌های پرداخت بین‌المللی موبایلی و پلتفرم مشترک تجارت الکترونیک باشیم که به ما کمک کند تا وابستگی به دلار را کاهش دهیم.”
۴٫ متیو سیگل، رئیس بخش تحقیقات دارایی‌های دیجیتال در ون‌اک (VanEck)
- درباره ارزهای دیجیتال:
“تنها CBDCها نیستند که در این بحث‌ها مطرح میشوند. باید به بیت کوین و دیگر دارایی‌های دیجیتال نیز توجه کنیم.”
جمع بندی
نشست شانزدهم بریکس در کازان روسیه، با حضور سران کشورهای بزرگ این گروه، به بررسی نقش ارزهای دیجیتال در مبادلات جهانی و تلاش برای حذف دلار از این مبادلات پرداخت. ولادیمیر پوتین و شی جین پینگ، رؤسای جمهور روسیه و چین، به اهمیت ایجاد سیستم‌های پرداخت جدید مبتنی بر بلاکچین و ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDCs) تأکید کردند. آنها همچنین بر ضرورت اصلاح ساختار مالی بین‌المللی و توسعه ارز مشترک بریکس، که هنوز در مراحل اولیه است، تأکید کردند.
این نشست نشان‌دهنده عزم جدی اعضای بریکس برای همکاری در زمینه ایجاد زیرساخت‌های مالی جدید و مستقل از دلار است. علاوه بر بررسی امکان تسویه معاملات با ارزهای محلی، موضوع استفاده از بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به‌عنوان ابزارهای پرداخت نیز مورد بحث قرار گرفت. این گفتگوها و اقدامات می‌توانند تأثیر عمیقی بر آینده اقتصادهای نوظهور و نحوه تعامل آنها در عرصه جهانی داشته باشند.
دیدگاهتان را بنویسید