نقش آژانس‌های رتبه‌بندی در مالیه جهانی

1. ریشه‌ها و تکامل آژانس‌های اعتبارسنجی

داستان آژانس‌های اعتبارسنجی به اوایل قرن بیستم در ایالات متحده برمی‌گردد.

1909 – تولد اعتبارسنجی: جان مودی اولین اعتبارسنجی‌های اوراق قرضه را در "راهنمای مودی" منتشر کرد و اوراق قرضه راه‌آهن را ارزیابی کرد.

دهه 1920 – گسترش: انتشارات پور (بعداً S&P) و فیتچ به دنبال آن آمدند و اوراق قرضه شهرداری و شرکتی را ارزیابی کردند.

دوره پس از جنگ جهانی دوم: گسترش جهانی بازارهای سرمایه نیاز به ارزیابی‌های استاندارد شده اعتباری را ایجاد کرد.

دهه 1970 – مدرنیزاسیون: کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) برخی آژانس‌ها را به عنوان سازمان‌های اعتبارسنجی آماری ملی شناخته شده (NRSROs) تأیید کرد و به آنها وضعیت رسمی داد.

دهه 1990 – تسلط جهانی: با جهانی شدن، آژانس‌ها به طور بین‌المللی گسترش یافتند و بر ارزیابی‌های حاکمیتی در بازارهای نوظهور تأثیر گذاشتند.

2008 – پیامدهای بحران مالی: آژانس‌ها به شدت به خاطر اعطای بالاترین اعتبار به اوراق بهادار مبتنی بر وام مسکن که بعداً سقوط کردند، مورد انتقاد قرار گرفتند.

امروز: آنها همچنان دروازه‌بانان قدرتمند جریان‌های سرمایه جهانی هستند و اعتبارسنجی‌های آنها بر همه چیز از بازده بدهی حاکمیتی تا تأمین مالی شرکتی تأثیر می‌گذارد.

2. آژانس‌های اعتبارسنجی چیستند؟

آژانس اعتبارسنجی یک نهاد مستقل است که ریسک اعتباری ناشران و ابزارهای مالی را ارزیابی می‌کند. اعتبار به معنای نظر در مورد احتمال اینکه وام‌گیرنده به تعهدات خود عمل کند، است.

2.1 انواع اعتبارسنجی‌ها

اعتبارسنجی‌های حاکمیتی: اعتبارسنجی اعتبار دولت‌های ملی.

اعتبارسنجی‌های شرکتی: اعتبارسنجی برای شرکت‌های خصوصی یا عمومی.

اعتبارسنجی‌های شهرداری: برای شهرها، ایالت‌ها و نهادهای دولتی محلی.

اعتبارسنجی‌های مالی ساختاری: شامل اوراق بهادار مانند اوراق بهادار مبتنی بر وام مسکن یا دارایی.

2.2 مقیاس اعتبارسنجی

بیشتر آژانس‌ها از مقیاس‌های مبتنی بر حروف استفاده می‌کنند:

درجه سرمایه‌گذاری: AAA، AA، A، BBB (به عنوان امن در نظر گرفته می‌شود).

درجه سفته‌بازی یا زباله: BB، B، CCC، CC، C (ریسک بالاتر).

پیش‌فرض: D (ناشر پیش‌فرض کرده است).

تمایزات دقیق‌تر (مانند AA+، A−) به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ریسک‌های نسبی را ارزیابی کنند.

3. عملکرد آژانس‌های اعتبارسنجی در مالی جهانی

آژانس‌های اعتبارسنجی چندین نقش حیاتی در سیستم مالی ایفا می‌کنند:

3.1 ارائه ارزیابی مستقل ریسک

آنها ارزیابی‌های بی‌طرفانه‌ای از ناشران و ابزارها ارائه می‌دهند و شکاف اطلاعاتی بین وام‌گیرندگان و سرمایه‌گذاران را کاهش می‌دهند.

3.2 تسهیل تصمیمات سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاران به اعتبارسنجی‌ها برای تعیین اینکه کجا سرمایه‌گذاری کنند، به ویژه در بازارهای جهانی اوراق قرضه، تکیه می‌کنند.

3.3 کاهش عدم تقارن اطلاعات

با انتشار اعتبارسنجی‌های استاندارد، آژانس‌ها داده‌های مالی پیچیده را برای سرمایه‌گذاران قابل هضم‌تر می‌کنند.

3.4 تأثیر بر هزینه سرمایه

وام‌گیرندگان با اعتبار بالاتر از نرخ‌های بهره کمتری برخوردارند، در حالی که وام‌گیرندگان با اعتبار پایین‌تر برای دسترسی به اعتبار هزینه بیشتری پرداخت می‌کنند.

3.5 حمایت از چارچوب‌های نظارتی

بسیاری از نهادهای نظارتی از اعتبارسنجی‌ها برای تعیین الزامات سرمایه برای بانک‌ها، شرکت‌های بیمه و صندوق‌های بازنشستگی استفاده می‌کنند.

3.6 امکان‌پذیری انضباط بازار

اعتبارسنجی‌ها به عنوان یک چک بر دولت‌ها و شرکت‌ها عمل می‌کنند و مسئولیت مالی را پاداش می‌دهند و مدیریت مالی بی‌پروا را مجازات می‌کنند.

4. نقش در مالی حاکمیتی

اعتبارسنجی‌های حاکمیتی یکی از تأثیرگذارترین خروجی‌های آژانس‌های اعتبارسنجی هستند.

کاهش اعتبار حاکمیتی می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌های وام‌گیری برای یک کشور شود.

اعتبارسنجی‌ها بر ورود سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) و سرمایه‌گذاری‌های پرتفویی تأثیر می‌گذارند.

نهادهای جهانی مانند IMF و بانک جهانی گاهی اوقات اعتبارسنجی‌ها را در ارزیابی‌های خود لحاظ می‌کنند.

نمونه‌ها:

بحران بدهی منطقه یورو (2010–2012) باعث کاهش اعتبار یونان، پرتغال و اسپانیا شد و هزینه‌های وام‌گیری آنها را بدتر کرد.

بازارهای نوظهور مانند هند یا برزیل اغلب با نوسانات احساسات سرمایه‌گذاران مرتبط با تغییرات چشم‌انداز اعتبار مواجه هستند.

5. نقش در مالی شرکتی

برای شرکت‌ها، اعتبارسنجی‌ها دسترسی به بازارهای سرمایه داخلی و بین‌المللی را تعیین می‌کنند.

یک اعتبار بالا به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا اوراق قرضه را با نرخ‌های بهره مطلوب صادر کنند.

کاهش اعتبار می‌تواند باعث کاهش قیمت سهام و افزایش هزینه‌های تجدید مالی شود.

اعتبارسنجی‌ها بر ادغام‌ها، خریدها و تصمیمات ساختار سرمایه تأثیر می‌گذارند.

نمونه: اپل، با اعتبار قوی، می‌تواند میلیاردها دلار را با حداقل نرخ‌ها وام بگیرد در مقایسه با یک شرکت ضعیف‌تر با بدهی با اعتبار زباله.

6. تأثیر بر بازارهای سرمایه جهانی
6.1 بازارهای اوراق قرضه

بازار اوراق قرضه، که ارزش آن تریلیون‌ها دلار است، به شدت به اعتبارسنجی‌ها برای ارزیابی ریسک‌ها وابسته است.

6.2 مأموریت‌های سرمایه‌گذار

صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های بیمه و صندوق‌های ثروت حاکم اغلب قوانینی دارند که آنها را به اوراق بهادار با درجه سرمایه‌گذاری محدود می‌کند. کاهش اعتبار به وضعیت زباله آنها را مجبور به فروش می‌کند و بر بازارها تأثیر می‌گذارد.

6.3 تشدید بحران

کاهش اعتبار می‌تواند در زمان بحران‌ها اثر دومینو ایجاد کند و فرار سرمایه را تسریع کند و رکودها را بدتر کند.

مزایای آژانس‌های اعتبارسنجی

جریان‌های سرمایه جهانی را تقویت می‌کنند.

معیارهایی برای قیمت‌گذاری ریسک ارائه می‌دهند.

شفافیت در بازارهای مالی را بهبود می‌بخشند.

به دولت‌ها و شرکت‌ها در برنامه‌ریزی بلندمدت کمک می‌کنند.

محدودیت‌های آژانس‌های اعتبارسنجی

اعتبارها نظرات هستند، نه ضمانت‌ها.

امکان وجود تعصب یا خطا.

می‌توانند بحران‌ها را از طریق کاهش اعتبار تشدید کنند.

تمرکز قدرت سنگین در چند بازیگر جهانی (S&P، مودی، فیتچ).

نتیجه‌گیری

آژانس‌های اعتبارسنجی هم ستون‌های مالی جهانی و هم پارادوکس‌هایی هستند. آنها ارزیابی‌های ریسک ضروری را ارائه می‌دهند که راهنمای تریلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری هستند، از شفافیت حمایت می‌کنند و به تنظیم بازارهای سرمایه بین‌المللی کمک می‌کنند. با این حال، نفوذ بی‌حد و حصر آنها، تضاد منافع و نقش آنها در بحران‌های گذشته خطرات وابستگی بیش از حد به نظرات آنها را نشان می‌دهد.

آینده آژانس‌های اعتبارسنجی در ایجاد تعادل است—حفظ نقش ضروری آنها در حالی که شفافیت، پاسخگویی و تنوع در چشم‌انداز ارزیابی اعتبار را تضمین می‌کند. در دنیایی که مالی به طور فزاینده‌ای جهانی، دیجیتال و به هم پیوسته است، آژانس‌های اعتبارسنجی به شکل‌دهی سرنوشت کشورها، شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران ادامه خواهند داد.