خلاصه سرمقاله این نسخه اکونومیست:

💸 بحران بدهی در راه است
📉 دولت‌ها فراتر از توان خود خرج می‌کنند — و تورم، محتمل‌ترین راه فرارشان است

⸻

💰 خرج بی‌پایان، بدهی بی‌سابقه

در سراسر دنیای ثروتمند، وضعیت مالی دولت‌ها در حال فروپاشی است.
• فرانسه با کوهی از بدهی، نخست‌وزیرانش را یکی‌یکی قربانی سیاست ریاضت می‌کند.
• در ژاپن، هر دو نامزد نخست‌وزیری وعده هزینه‌های بیشتر می‌دهند، با وجود بدهی عظیم کشور.
• بریتانیا پس از ناکامی در اصلاحات رفاهی، به سمت افزایش مالیات می‌رود.
و در رأس همه، آمریکا با کسری بودجه‌ای برابر ۶٪ تولید ناخالص داخلی روبه‌روست — رقمی که ترامپ می‌خواهد با کاهش مالیات‌ها حتی بیشترش کند.

نسبت بدهی عمومی در کشورهای ثروتمند اکنون به ۱۱۰٪ تولید ناخالص داخلی رسیده — سطحی که آخرین‌بار پس از جنگ‌های ناپلئونی دیده شد. اما برخلاف قرن نوزدهم، سیاستمداران امروز هیچ اراده‌ای برای کاهش هزینه‌ها ندارند.

⸻

⚙️ چرا کنترل بدهی این‌قدر سخت است؟

افزایش هزینه‌های دفاعی، بهره‌های سنگین و فشار جمعیت سالخورده برای دریافت مزایا، بودجه‌ها را خفه کرده‌اند.
افزایش مالیات هم در اروپا غیرممکن است (زیرا مالیات‌ها از پیش بالاست) و در آمریکا حکم خودکشی سیاسی دارد. تنها یک کشور در دوران مدرن توانسته با انضباط مالی بدهی‌اش را کاهش دهد: کانادا در دهه‌ی ۱۹۹۰. امروز چنین اتفاقی بعید به نظر می‌رسد.

⸻

🤖 امید واهی به هوش مصنوعی

برخی تصور می‌کنند رشد بهره‌وری ناشی از هوش مصنوعی می‌تواند دولت‌ها را از تنگنای مالی نجات دهد. اما این خوش‌خیالی است.
در کشورهای رفاهی، هرچه درآمدها بیشتر شود، هزینه‌های بازنشستگی و درمان هم بالا می‌رود. حتی اگر هوش مصنوعی معجزه کند، هزینه‌های عظیم زیرساختی آن — از مراکز داده تا انرژی — نرخ بهره را افزایش داد و بدهی‌ها را گران‌تر کرد.

⸻

📈 فرار از بدهی با تورم

به احتمال زیاد، دولت‌ها برای کاهش ارزش واقعی بدهی خود دوباره به تورم و سرکوب مالی متوسل شد؛ همان‌طور که پس از جنگ جهانی دوم کردند.
اما این مسیر خطرناک است: تورم ثروت را به‌طور ناعادلانه بازتوزیع می‌کند — از پس‌اندازکنندگان به بدهکاران، از دارندگان پول نقد به صاحبان دارایی‌های واقعی مانند مسکن، و از کسانی که قراردادهای ثابت دارند به آن‌هایی که تورم را پیش‌بینی می‌کنند.

⸻

🧨 تهدیدی برای طبقه‌ی متوسط و دموکراسی

ترکیب تورم، نابرابری نسلی و تحولات بازار کار (به‌ویژه با گسترش هوش مصنوعی) می‌تواند طبقه‌ی متوسط — ستون فقرات دموکراسی‌ها — را متلاشی کند.
تجربه‌ی آرژانتین قرن بیستم هشداردهنده است: کشوری که از ثروتمندترین‌های جهان به اقتصادی ناپایدار سقوط کرد، چون سیاستمدارانش واقعیت‌های مالی را نادیده گرفتند و مردم برای فرار از تورم، به‌جای کار و نوآوری، به تسخیر دولت روی آوردند.

⸻

💡 درس‌های تاریخ و دو راهی امروز

تورم دهه‌ی ۱۹۷۰ زمینه‌ساز ظهور رونالد ریگان و مارگارت تاچر شد؛ رهبرانی که «پول سالم» را محور قرارداد میان دولت و شهروند دانستند و استقلال بانک‌های مرکزی را تثبیت کردند. این الگو باعث کاهش تورم در دهه‌های بعد شد — حتی در بازارهای نوظهور.

اکنون دوباره در یک دو راهی تاریخی ایستاده‌ایم:
• مسیر ریاضت و مسئولیت مالی، یا
• مسیر بی‌انضباطی و تورم مزمن.

اگر سیاستمداران و رأی‌دهندگان از اشتباهات گذشته درس بگیرند، شاید دوباره نظم مالی برقرار شود.
اما اگر چشم بر واقعیت ببندند، اقتصادهای بزرگ جهان ممکن است به همان سرنوشت آرژانتین دچار شوند — سقوطی تدریجی از رفاه به آشوب.

@hamibourse_ir